Doğru bir yoksunluk hesabı için önemli bazı kriterler ve varsayımlar vardır mortalite tablosu, teknik faiz bunlardan en önemlileridir. Hali hazırda yurtdışı endeksli kullanılan mortalite tabloları (CSO, PMF) günümüz nüfus yapısını gerektirdiği ölçüde yansıtmamaktadır. Bilimsel araştırmalar; değişik iklimlerin etkileri, sağlık koşullarının farklı oluşu nedeniyle ülkeden ülkeye ve hatta bir ülkenin değişik bölgelerinde bile mortalite farklılıkları bulunmaktadır. Ülkemiz nüfus ve yaşam istatistikleri dikkate alınarak TRH tablosu hazırlanmış ve bu eksiklik giderilmiştir.
Kişinin gelecekteki kazançlarındaki getiri ile bu değerler üzerinde geçerli enflasyon oranı tahminini içeren teknik faizin belirlenmesi de oldukça önemli bir diğer konudur. Dönem sayısı arttıkça faiz varsayımındaki ufak farklılıklar bile hesap sonucunda önemli değişimlere sebep olabilir.
14 Mayıs 2015 Tarihli ve 29355 Sayılı Resmî Gazetede yer aldığı üzere destekten yoksun kalma (ölüm) teminatı, üçüncü kişinin ölümü dolayısıyla ölenin desteğinden yoksun kalanların destek zararlarını karşılayan tazminattır.
Kristof Kolomb, 1492’deki ilk seferinde Hindistan’ı hedeflemesine rağmen bugün Bahamalar’da bulunan San Salvador ismini verdiği Yeni Dünya’daki adaya ulaştı. Bazen hedefe ulaşmak zor ve uzun zaman alabiliyor.
Bizim ülkemizde destekten yoksun kalma tazminat hikayesi biraz çetrefillidir aktüeryal zemine tam manası ile oturamamıştır…
Kısa bir tarihçe verelim…
Sene 1978… Yargıtay İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu “Borçlar Kanununun 45. maddesinin 2. fıkrasına dayanılarak ölenin bakmakta olduğu veya ileride bakacağı sayılan kişilerin yoksun kaldıkları zararın, diğer bir deyişle destekten yoksun kalma tazminatının saptanmasında T.C. Emekli Sandığı’nca bağlanan gelirlerin indirilmemesi gerektiğine ilk toplantıda ve üçte ikiyi aşan çoğunlukla 6.3.1978 günün karar verildi.”
Sene 1979 Hukuk Genel Kurulu… 1931 tarihli “PMF (Population Masculine et Feminine)” Fransız yasam tablosunun kullanılması”
Sene 1988 Hukuk Genel Kurulu… “Yurt sathında uygulamada birlik beden gücü kaybı zararının hesaplanmasında rapor tanzim tarihine kadar gerçekleşen zararın bilinen veriler nazara alınarak ve iskontoya tabi tutulmadan somut olarak, rapor tanzim tarihinden sonraki zararın bilinen son gelir nazara alınıp her yıl % 10 oranında artırılmak ve iskonto edilmek suretiyle hesaplanmasında zaruret bulunmaktadır. Bundan ötürü Federal Mahkeme’nin içtihat değiştirmesine rağmen ölümler nedeniyle destek kaybı zararının hesabında da bu ilkenin uygulanması Hukuk Genel Kurulu’nun 16.3.1988 tarih, 611/249, aynı tarih 795/269, 13.6.1990 tarih 215/356 ve 1.5.1991 tarih 9-114-238 sayılı kararlarında benimsenmiştir.”
Yargıtay kararları esas alındığı için ülkemiz 40 yıldır tam anlamı ile aktüeryal temelli bir hesaplama yöntemine erişemedi… Şimdi torba yasa çıktı… Akteüryal varsayım temeline erişebilecek uygulamalar mevcut… Bakalım bekleyip sonucu ve uygulamalarını göreceğiz…
Destekten yoksun kalma tazminat hesaplamalarında özellikle Haziran 2015 tarihinden itibaren kullanılmaya başlanan TRH2010 mortalite tablosu (%1,8 teknik faiz/iskontolu) ekte yer almaktadır…
Muhtemel yeni tablomuz mahkemelerde budur… Amacımız bilgiyi güvenilir bir şekilde paylaşmak ve aktüeryanın kullanımını yaygınlaştırmaktır…
Türkiye Mortalite Projesi hakkında bilgi almak için tavsiyemiz…
https://www.sbm.org.tr/tr/Sayfalar/MortaliteTablosu.aspx
Yazar: MockingActuaries
Aktüer Dünyası 
Tartışma
Henüz yorum yapılmamış.