Herkes bilir, İskoçya’nın eşsiz bir mirası vardır. Birçok şey için sevilirler: Ulusal kıyafetleri olan Kilt, ünlü şairleri Robert Burns, tiz sesli enstrümanları Gayda ve geleneksel etli yemekleri Haggis. Ancak çoğu kişi tarafından az bilinen şey ise; İskoçların aynı zamanda modern hayat sigortası işinin de yaratıcıları olduğudur. Kilise papazlarının\ dullar, yetimler ile ilgili endişeleri ve iki matematik sevdalısı arkadaşın yakın ilişkisi sonucu doğdu.
Hikaye, 1560 yılında, İskoç Kilisesi’nin, papazlara evlilik izni vermesi ile başladı. Bu izinle birlikte kilise, ailenin geçimini sağlayan kişinin ölümü sonucu muhtaç kalabilecek kişilerin yani kilise papazlarının ailelerinin geleceklerinden sorumlu hale gelmişti. Bu durum, inanç, umut ve hayırseverliği teşvik eden bir kurum için bir problemdi.
1672 yılında İskoç Parlamentosu, durumu kolaylaştırmak adına, ölen papazların ailesine tek seferlik ödeme yapmalarını gerektiren, Ann Yasası’nı kabul etti. Ancak bu politika, zaman içinde bir ikilem haline geldi çünkü ödemeler sık sık ailenin ihtiyaçlarını karşılamak için yetersiz kalmaktaydı ve münferit cemaatler, öngöremedikleri bazı ödemeleri yaparak, parasız kalıyorlardı. 1700’lerin ortalarına gelindiğinde ise bu durum 200 yıldır çözülemeyen bir sorun haline gelmişti ta ki iki papazın bulduğu ve günümüzde modern hayat sigortası olarak adlandırılan icadına kadar…
Robert Wallace ve Alexander Webster, içki arkadaşlarıydı. Aslında bu alışkanlıklarıyla ünlülerdi. Wallace lokal tartışma grubunun kurucusuydu ki burada “tartışma” aslında “içme” anlamına gelmekteydi. Wallace ve Webster birlikte bol miktarda alkolün tadını çıkarmanın yanı sıra matematiğe de tutkundular. Aynı zamanda, güçlü Hristiyan karakterine de sahip olan bu iki beyefendi, “İskoç Dulları” sorununu çözmek için İskoçya Kilisesi’ne geri döndüler.
Bol miktarda alkol, kalem ve peçete ile hazır durumda olan Webster ve Wallace, asla kırılmayacak sürekli bir fon oluşturmak için çalıştılar. Kurgudaki matematiğin zor olan tarafı, kilisenin tüm papazlarının düzenli prim ödeyebileceği bir fon oluşturmaktı. Bu sayede, ölen kişilerin ailelerine yeterli ödeme yapılabilecek ve ödeme yapıldıktan sonra da fonun iflas etmesine izin verilmeyecekti. Planı yaratırken, çeşitli kaynaklardan, İskoç papazlarının hayat beklentilerine dair verilerin yanı sıra ödemeler ve yatırımlara dair bilgiler de topladılar.
Bu çalışmaları ile ilk “Yaşam Tabloları” hazırlanmış oldu ve dünyanın ilk hayat sigortası “Dullar” fonu oluştu. Bu fon, tarihte matematiksel modellerin başarıyla uygulandığı ilk fondu ve başarılı oldu!
Bugün, Wallace ve Webster’in çalışmaları hayat tablolarında yaşamakta, aktüeryal tablolar olarak adlandırılmakta ve dünyanın her yerinde sigorta şirketleri tarafından kullanılmaktadır. Bu tablolar ve uygulanan matematik, günümüzde hayat sigorta şirketlerinin sahip olduğu hesaplamaların temelini oluşturmaktadır. Hayat sigortası bu sayede, Kilts, Gayda, Robbie Burns ve hatta Haggis gibi İskoç miraslarının arasına girmiştir.
İşte 21. Yüzyılda, sevdiklerinizi koruma altına almak için hayat sigortası satın aldığınızda, çok uzun yıllar önce bunu mümkün hale getiren Webster ve Wallace’ın özverili çalışma ve başarısına güvenmektesiniz. Hayat sigortası, güvenle yapılabilecek birkaç yatırımdan biri olmaya devam etmektedir.
Kaynak: “By Russell” “A very Scottish history of insurance”, 13.09.2016 http://sonsofscotland.com/scottish-history-insurance/
Yazar: Hope
Tartışma
Henüz yorum yapılmamış.